Ls Lusíadas

Puosto por ACangueiro an 6/10/2017

 a Apuis de quaije cinco anhos de trabalho, acabou-se la sumana atrasada la traduçon de Ls Lusíadas an mirandés, feita por Fracisco Niebro. Essa traduçon ampeçou a ser publicada an janeiro de 2004, a la rezon de cinco stáncias por sumana, ne l Jornal Nordeste. La pregunta que eiqui pongo yá fui pula cierta puosta por outras pessonas: l que ye que lhieba ua pessona a fazer ua boubada destas ne l seclo XXI, i inda porriba nua lhéngua cumo l mirandés?

 L'eideia de traduzir l poema de Camões para mirandés fui, an purmeiro, agarrar las possiblidades que el le ouferece a la dibulgaçon de la lhéngua mirandesa, tornando-la mais coincida. Mas fui tamien l querer lhebar la lhéngua mirandesa por mares datrás nunca nabegados, fazendo-la passar pula dura pruoba que ye la de le dar boç a esse poema único, i cuido que se sal mui bien de l feito: ua lhéngua que lhuita cun sues andebles fuorças pa nun se deixar afogar ne ls mares amalgados an que ten de nabegar, dá-se bien cun esse poema que tamien tubo de ser salbo de las augas de l grande mar. Sendo Ls Lusíadas l maior poema d'amor de la lhiteratura pertuesa, l trabalho de l tradutor solo puode ser antendido cumo un ato de amor pulas sues dues lhénguas, l pertués i l mirandés, i dua grande proua por fazer parte de l pobo que las fala: ora, falar de amor i falar de boubadas bai a dar al mesmo. Al modo que l tiempo passa, Ls Lusíadas ban sendo lhebados na corriente de l riu de l squecimiento i esso ye ua einorme perda yá que ye na mimória que assenta l bibir dun pobo, que por eilha bince l tiempo, i esse ye l camino de l'eimortalidade tamien pa la lhéngua.

 L nome de Camões i l sou poema resúmen, an muito, l'alma, la cultura i la lhiteratura dun pobo, questuma-se dezir, mas todo esso staba ancumpleto sin la traduçon de l poema para mirandés. Cumo pertueses, tamien ls mirandeses fázen parte antegrante de l heiroi coletibo de Ls Lusíadas. Quadra-le bien als mirandeses essa eipopeia adonde a la grandeza de ls feitos se cuntrapon la pequenheç de l reino, adonde la fuorça de buntade i la determinaçon puoden arrepassar las fraquezas - i esso nun ten nada a ber cun cunsidrar ls çcubrimientos cumo eidade d'ouro, que nun l son. Assi sendo, Ls Lusíadas nun puoden quedar na beneraçon dun grupo de specialistas, nin de lheitura pa ls mirandeses que fúrun oubrigados a lé-lo ne l ansino secundairo, ponendo-lo apuis de lhado para siempre. Tamien cula sue traduçon para mirandés Ls Lusíadas puoden ganhar nuobos lheitores que, de outro modo, nunca chegarien até el.

 Puls feitos que diç, pul camino que apunta, pula sue grandeza cumo poema, Ls Lusíadas son un património de todos ls pertueses i de la houmanidade. Assi, ua nuoba lhéngua an que ye traduzido ben a cuntinar essa eideia, ajuntando-se a las muitas an que l poema yá fui i cuntina a ser traduzido. Dende que esta traduçon tamien seia ua houmenaige al grande poeta, un bózio contra l squecimiento, ua afirmaçon de la sue modernidade, amostrando cumo la globalizaçon nun ten sentido fuora de l'andebidualidade de ls pobos, por bien pequeinhos que séian.

Amadeu Ferreira
28/09/2008 - 00:00 
in Jornal Público.                                                                         Fonte: froles mirandesas.blogspot.com.es