El discu d'oru

Xuan Porta

Enxamás nun se sabe dica ónde pue aportar una llingua minorizada. Nesti casu lo más lloñe de la tierra xunto a otros idiomes nel espaciu. En concretu, 59 idiomes del discu d’oru del Voyager 1, llanzáu nel 1977, sobrevivirán unos 1000 millones d'años. D'ellos, namái ún ye una llingua minoritaria europea, el galés, que nuna grabación diz asina: leychd da i chwi yn awar, ac i'r oesoedd, que n'asturianu ye: bona salú a vustedes agora y siempres.

El galés (cymraeg) ye un idioma celta, oficial en Gales, xunto al inglés. Faláu como primer llingua por unes 600.000 presones (22% la población) y pescanciáu pol 33% los galeses ye l'idioma celta con mayor puxu del Reinu Xuníu, amás de ser el más averáu al bretón continental, tamién del tueru celta, xunto al córnicu. Güei hai munches escueles y universidaes galeses billingües, asina como'l Gobiernu y tolos servicios públicos. Tamién hai radios, prensa y televisión nesti idioma, como'l Sianel Pedwar Cymru. El so orixe identificase al rodiu l'añu 500 d.C. Caltiénse poesía dende'l sieglu IX y los manuscritos de la Llei Galesa usada xurídicamente dende'l sieglu X a enantes del sieglu XVI. Ye del 1588 la torna de la Biblia al galés colo qu'arreyó la so codificación y estabilidá. Anguaño ye llingua obligatoria na educación hasta los 16 años.

El discu d'oru llámase Los soníos de la Tierra y va coles sondes espaciales norteamericanes Voyager a mou de saludu y presentación del nuesu planeta. Anque les posibilidaes d'alcontralu de dalguna civilización estraterrestre son perpequeñes, ye un símbolu seriu de comunicación con elles. Como dixera Carl Sagan ye una botella nel océanu cósmicu, que namái otra civilización viaxera pel espaciu interestelar pue atopar.

Con 722 quilos, el Voyager 1 ye’l preséu humanu más alloñáu del nuesu planeta, tando yá fuera del Sistema Solar nel espaciu interestelar. Quiciabis seya la meyor esperanza de contautar con otros seres del universo que seyan más intelixentes que nós y puean volvenos el saludu. A lo meyor inclusive son quien y retruquen en galés.

Fonte: La Voz de Asturias