La güela d'Europa

Xuan Porta

L’eusquera (euskera) ye la llingua viva más vieya de la Xunión Europea. D’orixe desconocíu entá. Sicasí, la voluntá de la sociedá na que s’inxerta ye tala que la so revitalización ye un fechu contrastáu. Anque nun ye homoxénea, porque ye bultable na comunidá autónoma d’Euskadi, mui moderáu en Navarra y negativu nel País Vascu francés. El vascu pasó del estereotipu folclóricu rural a ser la llingua d’usu d’una sociedá moderna. La diversidá europea ye un estímulu pa la sobrevivencia y la promoción del eusquera. La voluntá de los vascos de falala y escribila ye quién a vencer toles torgues y resistencies y debolar los pilancos. Son conscientes que como toles llingües, la de so fai parte de l’ayalga cultural de la humanidá. Ye amás la hestoria viva d’un pueblu, sofitada pola Carta Europea de les Llingües Minoritaries. Asina ye un grande esfuerciu’l que se fai na educación pública d’Euskadi, dando escedencies pagues qu’aporten a los trés años a los mayestros pa qu’alquieran conocencia fluyida y empleguen l’idioma. Poro, les edaes más moces son les que más utilicen l’idioma en tol País Vascu (Euskal Herria), algamando cuasi la metada los que tienen competencia llingüística dicá los 24 años. L’usu del eusquera xorreció ente los grupos d’edá menores de 50 años na comunidá autónoma vasca y ente los menores de  35 en Navarra y País Vascu francés. Dizse que’l presupuestu del Gobiernu vascu al eusquera ye mayor que’l de la totalidá de la Conseyería d’Educación y Cultura del Principáu d’Asturies. Qu’una llingua ensin parientes averaos tan estremada como l’eusquera tire p’alantre con tanta fuercia ha sirvir como estímulu pa da-y más puxu a la normalización del asturianu, abondo más fácil y averáu al castellanu, dende les alministraciones asturianes. Y sobremanera a la declaración de la so oficialidá dende la Xunta Xeneral, pa torgar la perda de la mayor ayalga inmaterial del nuesu pueblu. Nun ye enforma con cellebrar una Selmana de les Lletres Asturianes al añu. Hai de fomentar procesos de normalización efeutivos  tol tiempu porque fálase tolos díes y ye un drechu llingüísticu, amás d’un patrimoniu cimeru pal futuru.

Fonte: Asturias24