INACIU GALÁN Y GONZÁLEZ
Presidente d'Iniciativa pol Asturianu
Una xornada como la
vivida estos díes atrás, del Día de les Lletres Asturianes, ye un bon momentu
pa parar y reflexonar sobre les circunstancies d'esti idioma, los pasos daos y
el camín que quedá entá por percorrer.
La sociedá asturiana
tien nel añu 2017 una percepción más positiva de la so llingua propia. Güei yá
naide pon el dulda la importancia del idioma asturianu como elementu cultural y
la sociedá ye cada vegada más consciente de la necesidá de tomar midíes
qu'eviten un futuru que s'anuncia nada positivu pa la supervivencia de la
llingua asturiana (y del gallego-asturianu nel Navia-Eo). Prueba d'ello ye
l'ésitu de l'asignatura d'asturianu, escoyida de forma masiva pese a la so
voluntariedá en circunstancies inxustes de competencia, por exemplu col francés,
les audiencies de la poca programación n'asturianu qu'emite la RTPA o l'ésitu
de los grupos musicales qu'usen l'asturianu en tolos xéneros.
Los mieos del pasáu a la
oficialidá, animaos dende determinaos sectores contrarios a la supervivencia
del idioma, nun tán presentes yá na mayor parte de la sociedá asturiana, que
ven como necesario tomar les midíes pa que l'asturianu tenga a lo menos una
oportunidá pa siguir siendo la llingua propia de los asturianos y asturianes. Y
güei, partíos de la izquierda y la drecha, que representen yá a 17 de los 45
diputaos de la Xunta Xeneral, apuesten nos programes pola oficialdá. Ye yá una
cuestión tresversal y de consensu creciente.
A lo llargo d'esta
pasada Selmana de les Lletres Asturianes el gobiernu y tolos grupos políticos
de la Xunta Xeneral celebraron la nuesa lliteratura, un homenaxe a les
escritores asturianes de tolos tiempos, dende Xosefa Xovellanos y Enrique
González Rubín a les más moces escritores, pasando per figures como María
Xosefa Canellada, Nené Losada o Berta Piñán. Pero de poco va sirvinos faer
homenaxe a les Lletres Asturianes, si la llingua na que s'espresen,
l'asturianu, nun sigue teniendo futuru. Y les midíes a tomar llevamos
repitiéndoles, y nun pue dicise que nun insistimos ensin parar, dende va más de
cuarenta años. Namás hai que poner la oreya, porque les ferramientes tán ehí y
les esperiencies d'ésitu d'otres llingües cercanes con circunstancies asemeyaes
a les del asturianu son una bona guía pal llabor, nun tenemos qu'inventar la
pólvora.
El camín del futuru pal
idioma pasa necesariamente pel establecimientu del marcu llegal qu'otorga la
oficialidá na Constitución española. Asturies lleva más de trenta años de
retrasu na toma d'esta midida imprescindible pa garantizar el futuru del idioma
y los drechos civiles de los asturfalantes. Sicasí, tovía tamos a tiempu,
aprovechemos l'impulsu d'esta Selmana de les Lletres pa construyir un consensu
políticu alredor del idioma y sobre manera, un consensu social, una mayor
implicación de la ciudadanía, llevando una mayor presencia y usu del asturianu
a los sos trabayos, empreses, asociaciones y families. Porque na nuesa vida
tenemos de faer oficial l'asturianu dende yá, porque ye la nuesa responsabilidá
da-y futuru al asturianu.
Fonte: La
Voz de Asturias
