Xuan Porta
El catalán ye la novena llingua de la Xunión Europea y entá nun tien calter oficial na mesma. Dicen que si Andorra entrara nel club comunitariu yá taría llograo automáticamente al ser un estáu miembru. Pero pa la oficialidá n’Europa sedría enforma con qu’España lo demandare, yá que’l catalán ye llingua cooficial de parte del territoriu. Nesti casu tamién habría de pidilo pal eusquera y pal gallegu. Poro, l’asturianu y l’aragonés tendríen entá más sides pa desixir la so cooficialidá.
El catalán ye la novena llingua de la Xunión Europea y entá nun tien calter oficial na mesma. Dicen que si Andorra entrara nel club comunitariu yá taría llograo automáticamente al ser un estáu miembru. Pero pa la oficialidá n’Europa sedría enforma con qu’España lo demandare, yá que’l catalán ye llingua cooficial de parte del territoriu. Nesti casu tamién habría de pidilo pal eusquera y pal gallegu. Poro, l’asturianu y l’aragonés tendríen entá más sides pa desixir la so cooficialidá.
La llingua catalana fálase nun área de 68.000 km2, nos cualos viven unos 13.529.000 de persones. D’elles saben falala 9.119000 y la pescancien 11.011.000 persones. Anguaño, ta dividida en siete territorios distribuyíos en cuatro estaos: Andorra, España, Francia ya Itàlia. Los estatutos de Cataluña (1979) y de les Islles Baleares (1983) reconocen el catalán como la llingua propia d’estos territorios y la declaren llingua oficial xuntamente col castellanu, y tamién lo fizo, cola denomación llegal de valencianu, el de la Comunidá Valenciana (1982). Amás, la Constitución d’Andorra (1993) establez que’l catalán ye la llingua oficial del Estáu. Asinamesmo, los parllamentos autónomos de Cataluña, les Islles Baleares y la Comunidá Valenciana aprobaren lleis de sofitu a la llingua catalana, que la introduxeren na escuela, l’alministració y los medios de comunicación institucionales. Tamién creáronse medios de comunicación como TV3 y Catalunya Ràdio en Cataluña, IB3 nes Islles Baleares o la Canal 9 en Valencia, y un gran númberu de radios y televisiones llocales, amás de recuperar presencia na prensa. La edición en llingua catalana aportó a cotes mui altes de títulos editaos, miles, con un total de millones d’exemplares. En rellación coles llingües oficiales de la Xunión Europea, Cataluña, Islles Balears y Comunidá Valenciana, (onde ye oficial) tienen más población que los territorios en que son oficiales ocho de les llingües oficiales na Xunión Europea. Si namái consideramos el númberu de persones que saben falalu, el catalán ye más faláu n’Europa que’l portuguès, el checu, l’húngaru, el suecu, el búlgaru, el danès, l’eslovacu, el finès, el croata, el gaélicu irlandès, el lituanu, el letón, l’eslovenu, l’estoniu y el maltès. Poro, ye la llingua minorizada con más falantes d’Europa. Rique un estatus d’oficialidá na Xunión Europea a pola mor de la so entidá. L’asturianu fálase nun territoriu con más falantes que dos estaos miembros: Luxemburgu y Malta. Poro, amerita la so oficialidá nel estáu español y también na Xunión Europea, al mesmu nivel que tean les llingües cooficiales d’España. Onde 4 de cada 10 ciudadanos viven en comunidaes autónomes con más d’una llingua oficial.
No hay comentarios:
Publicar un comentario
Los comentarios tán pendientes de moderación. Espublizaránse lo primero dable.